سیاه مشق چیست؟

سیاه مشق یکی از پرطرفدارترین رشته‌های خوشنویسی اصیل در ایران است که با نوشتن تعدادی حروف و کلمات به صورت جملات تکراری و متقاطع خلق می‌شود. در خوشنویسی سیاه مشق، هنرمند سعی می‌کند از فضای موجود بیشترین استفاده را داشته باشد، بنابراین کمتر برای انتقال مفهوم شعر و نگارش خود به بیننده تلاش می‌کند.

چگونه سیاه مشق بنویسیم؟

هنرمندانه‌ترین بخش خوشنویسی اصیل ایرانی سیاه مشق نویسی است؛ زیرا در نوشتن سیاه مشق می‌توانید حروف و کلمات متعدد را با یک ترکیب‌بندی فوق‌العاده عالی در کنار یکدیگر قرار دهید. در طریقه سیاه مشق نویسی باید بتوانید حروف و کلمات را به صورت درهم بودن و همچنین روی هم قرار گرفتن در فضای بسیار کمی جای دهید. البته یادتان باشد در هنر خوشنویسی سیاه مشق خط نستعلیق بیشتر از هر نوع خط دیگری خودنمایی می‌کند. پس باید برای نوشتن سیاه مشق با ظرافت و صلابت زیادی ابتدا خط نستعلیق را یاد بگیرید سپس با آرامش و زیبایی هر چه تمام این هنر کهن ایرانی را روی کاغذ خوشنویسی خلق نمایید.

ویژگی های سیاه مشق

یکی از مهم‌ترین ویژگی های سیاه مشق نویسی ریتم حروف و تکرار کلمات است. معمولاً بیشتر نوشته‌های سیاه مشق به‌ شکل مورب نوشته می‌شوند، پس کیفیت و کادربندی کاغذ خوشنویسی بدون شک زیبایی منحصربه‌فردی را به سیاه مشق نویسی می‌دهد؛ اما آنچه که چهره تابلوی سیاه مشق شما را از آنچه که هست زیباتر نشان می‌دهد کیفیت خط و قلم خوشنویسی است.

انواع سیاه مشق

سیاه مشق نویسی در بین هنرمندان به 2 گروه کلی تقسیم می‌ شود:

سیاه مشق ساده

نگارش سیاه مشق ساده یک نگارش ساده خوشنویسی است که در بین خطاطان ابتدا برای تمرین خوشنویسی و دست گرمی انجام می‌شد. البته نبود کاغذ خوشنویسی و استفاده بهینه از صفحات به منظور تمرین و خوشنویسی هم ذوق سیاه مشق نویسی ساده را در بین خطاطان بیشتر کرد؛ اما حقیقت این است که هنر خوشنویسی سیاه مشق ساده جزو قالب‌های خوشنویسی به شمار می‌آید که سالیان درازیست مورد توجه علاقمندان به هنر خوشنویسی از دوره قاجار قرار گرفته است. به همین دلیل است که افراد مبتدی برای ثبت ذهنی برخی حروف و ترکیب آن‌ها به صورت کلمات در کنار یکدیگر از سیاه مشق ساده استفاده می‌کنند.

خوشنویسی سیاه مشق نستعلیق

دسته دوم سیاه مشق نویسی به خوشنویسی سیاه مشق نستعلیق شهرت دارد. این نوع سیاه مشق‌ها به شکل مستقل با تکرار حروف و کلمات نستعلیق به آثار بی‌نظیری تبدیل می‌شود. از جمله کسانی که ابداع کننده هنر خوشنویسی سیاه مشق نستعلیق بودند می‌توان به میرزا کاظم تهرانی و همچنین غلامرضا اصفهانی اشاره کرد.

البته از آن دوره به بعد با تمرینات استادان بزرگ سیاه مشق نستعلیق به‌ یک اثر چلیپا با ارزش هنری بالا تبدیل شد. به طوری که در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار هنر خوشنویسی سیاه مشق یک سبک متداول و بسیار محبوب شناخته شد؛ اما امروز سیاه مشق نستعلیق یک هنر خوشنویسی بی‌نظیری است که به عنوان یک اثر هنری خارق‌العاده نظر هر بیننده‌ای را به سمت خود جلب می‌کند.