خوشنویسان متقدم

ياقوت مستعصمى

جمال‌الدين ياقوت ملقب به قبلة‌الکتاب، مردى اديب، فاضل و شاعر بوده است. وى از تربيت يافتگان المستعصم بالله آخرين خليفهٔ عباسى بود، به همين دليل خود را مستعصمى مى‌ناميد و به همين نام آثارش را رقم مى‌زد. وى اقلام اسلامى را قاعده‌مند کرد. چنانچه نقل شده وى سيصد و شصت و چهار قرآن نوشته است.

وفات وى در سال ۶۹۸ رخ داده است. شاگردانش که به استادان سبعه معروفند عبارتند از: مولانا ارغنون، مولانا عبدالله صيرفي، مولانا ارغون، مولانا عبدالله صيرفي، مولانا يحيى صوفي، مولانا مبارک شاه سيوفي، مبارک شاه قطب، مولانا احمد سهروردي.

سلطانعلى مشهدى

هزاران صفحه و ميليون‌‌ها کلمه تاکنون دربارهٔ ابعاد شخصيتى سلطانعلى نوشته شده و هنوز براى شناخت آثار و شخصيت او تحقيق و پژوهش‌ بيشترى لازم است. وى القاب فراوانى از سوى بزرگان و اديبان زمان خود گرفت که قبلةالکتاب، زبدة‌الکتاب، سلطان الکاتبين و … از جملهٔ آنهاست. سلطانعلى مشهدى شاگردان بى‌شمارى را تعليم داده است که سلطان محمد خندان، سلطان محمدنور و محمد ابريشمى از برجستگان آنها هستند. از معروف‌ترين آثار وى کتابت ديوان حافظ، ديوان شعر جامي، مناجات خواجه عبدا… انصارى و … و رسالهٔ موسوم به صراط‌السطور دربارهٔ خط و خوشنويسى مى‌باشد. سلطان على مشهدى در سال ۸۴۱ هـ .ق متولد و در سال ۹۲۶ هـ . ق وفات يافت و در محوطه مرقد امام رضا (عليه‌السلام) به‌خاک سپرده شد.

ميرعلى هروى

معروف‌ترين خوشنويس پيش از ميرعماد، ميرعلى هروى است. آثار زيادى از وى برجاى مانده که گلستان و بوستان سعدي، يوسف و زليخاى جامي، گوى و چوگان عارفى و … از جملهٔ آنان است. ميرعلى هروى شاگرد زين‌الدين محمود بوده، برخى نيز به ارتباط و ملاقات وى با سلطانعلى مشهدى اشاره کرده‌اند

ميرعمادالحسنى قزوينى

عليرضا عباسى

از معروف‌ترين خوشنويسان دوره صفويه مى‌باشد و از رقباى ميرعماد بوده است. وى به‌عنوان خطاط مخصوص شاه‌عباس در همه وقت کنار او بوده و براى همين عباسى را رقم مى‌زده است. در خطوط نستعليق و ثلث تسلط داشته. تاريخ درگذشت عليرضا عباسى سال ۱۳۰۸ هـ .ق است.

اسدا… شيرازى

از خوشنويسان نستعليق در عهد فتحعليشاه و محمدشاه و ناصرالدين‌شاه بوده است. ملقب به کاتب‌السلطان بوده چرا که از کاتبان دربار محمدشاه و مورد توجه او بوده و بسيار عزيز و محترم مى‌زيسته. ميرزا اسدا… از پيروان شيوهٔ ميرعماد و در زمان خود در اين هنر بلندآوازه بوده وفاتش به‌سال ۱۲۶۹ قمرى ضبط شده اما صحيح بنظر نمى‌رسد و ظاهراً چند سال بعد از اين تاريخ نيز زندگى کرده است. آثار باارزشى از وى بجا مانده که بيشتر آنها در کتابخانهٔ ملى ايران موجود است.

محمد صالح

محمد صالح فرزند ميرزا ابوتراب و از شاگردان مطرح ميرعماد بوده است. وى علاوه بر نستعليق خط ثلث را به زيبايى مى‌نوشته و هم اينک برخى کتيبه‌هاى سردر مساجد به‌ويژه اماکن متبرکه در اصفهان با رقم محمد صالح قابل مشاهده است. آخرين تاريخ برجاى مانده در آثار محمد صالح ۱۹۰۴ هـ . است.

فتحعلى شيرازى

بعد از ميرزا غلامرضا، فتحعلى شيرازى ملقب به حجاب بزرگترين خوشنويس عهد قاجار است. آثار فراوانى از تمامى اقلام از فتحعلى شيرازى برجاى مانده؛ نقل است که گلستان سعدى را چند بار کتابت کرده، در کل کتابت آثار ادبى و ديوان اشعار بزرگان از فعاليت‌هاى اين خوشنويس بزرگ است. وفات او در سال ۱۲۶۹ اتفاق افتاد و در صحن شاه‌چراغ در شيراز به‌خاک سپرده شد.

وبلاگ

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ